Lukhanyo

Lukhanyo 17 feb- 7 maart 2014

Mijn eerste echte werkproject zit erop. Ik ben de afgelopen 3 weken aan het werk geweest op Lukhanyo.
Lukhanyo is een dagbestedings-/arbeidscentrum voor (jong) volwassenen met een lichamelijke-en/of verstandelijke beperking. Dit dagbestedings-/arbeidscentrum ligt gelegen in de township (location genoemd onder de lokale bevolking van de township) Lingelihle. Het is ongeveer 5-10 min met de auto om er te komen. Ik word iedere dag met mijn Belgische collega’s met een taxi naar het centrum toegebracht. Er is ons verteld dat dit namelijk de meest veilige manier is om er te komen. We worden voor de deur afgezet en weer opgehaald. De township is namelijk niet geheel veilig voor ons blanke mensen. En dan niet alleen voor ons als westerlingen, maar ook voor de lokale blanke, kleurlinge en zwarte bevolking is dat zo.
Ik werk op Lukhanyo van maandag t/m donderdag van 7:45 -13:30 uur en op vrijdag van 7:45-12:30 uur. Er zitten ongeveer 17 (jong) volwassenen in de leeftijd van 13 – begin 40 jaar. Het is erg uiteenlopend in leeftijd en normaal komen ze er ook pas vanaf hun 18e jaar, maar er zijn 2 uitzonderingen aanwezig. Deze kids kunnen niet goed meekomen op het reguliere onderwijs en worden daarom nu maar bij Lukhanyo gebracht. Wat daar precies de gedachte achter is ben ik niet te weten gekomen, maar goed het feit is er dat ze nu hier zitten en eigenlijk hier niet thuis horen. Er word verder niets over uitgelegd of verteld waarom en of het anders kan enz. helaas!

Maar dat even in het kort over wat Lukanyo is, maar waar ben ik de afgelopen 3 weken mee bezig geweest:
In de eerste week ben ik vooral bezig geweest met het maken van een houten bankje en het ervaren van het samenwerken met donkere afrikanen (geloof me dat is niet altijd makkelijk), maar ook het leren kennen van de cliënten en hun dagelijkse invulling op Lukhanyo. Misschien wel leuk om te vertellen hoe en waarvan ze houten bankjes maken op Lukhanyo. De bankjes worden op de volgende manier gemaakt:
Als eerste krijgen ze afvalhout, over het algemeen zijn dat houten pallets. Deze worden dan eerst uit elkaar gehaald en zover mogelijk spijkervrij gemaakt. Daarna worden de planken geschuurd en indien nodig verder verlost van de nodige spijkers. Deze spijkers worden dan weer hergebruikt om het bankje ervan te maken. Ze doen dat op deze manier, omdat er niet veel geld beschikbaar is en ze voor grote aankopen geld krijgen vanuit Belgie (moet eerst overlegd en toestemming gevraagd worden voor de aankoop gedaan kan worden) of ze moeten zelf geld binnen zien te krijgen (dit laatste lijkt de moeilijkheid te zijn) maken ze nu dus vooral op deze manier hun houtenbankjes. Op deze manier kost het ze niet veel geld en zijn de cliënten lekker bezig. En ze vinden het echt leuk vooral de mannen om mee te helpen, planken vast te houden of spullen aan te geven. Leuk om zo echt met ze samen te werken en bezig te zijn. Ja nog even doorwerken zo met het hout en ik word nog eens een echte timmervrouw ofzo haha!!
Over het maken van het voorbeeldbankje hebben we toch wel een hele week gedaan. Nu had dat niet nodig geweest als we niet zoveel hadden hoeven praten als brugman om het bankje zo te maken als we nu gedaan hebben. Het was namelijk zo dat de begeleidster het eerst niet met ons eens was over hoe het bankje eruit moest komen te zien. Ze zei iedere keer dat ze ons snapte, maar… dan volgde er weer van alles waarom haar manier beter was. Later kwamen we er door gesprekken achter dat dat een beetje de mentaliteit is van de lokale (donkere) bevolking hier. Het is goed zodra het op hun manier gaat. Als het door ons, als blanke word gezegd is het goed maar…. Ze zijn wel blij met onze hulp, maar zijn nog blijer als we het doen zoals zij het graag willen.(Maar eerlijk is eerlijk dat willen wij ook graag: dat het gaat zoals wij vinden dat het moet gaan). Dit verschil is niet het enige wat ik tegen ben gekomen, maar het is ook in het op tijd komen en dingen regelen. Wij zijn daar gewoon sneller, efficiënter en meer georganiseerd in. Als we het hadden gedaan volgens de begeleidster daar of op haar manier hadden we moeten wachten en had het voorbeeldbankje nu nog niet klaar geweest. Nu is het klaar en kunnen de cliënten aan de slag om zelf de bankjes te gaan maken. Dit is een voorbeeld van hoe lastig het samenwerken is als blanke met een donkere afrikaan. Kortom wij blanke westerlingen en blanke afrikanen denken heel anders over zaken en benaderen zaken heel anders. Het was een leerzame, lekker praktisch bezig zijnde kennismakingsweek met het werken in Afrika. Ik heb het als prettig en toch ook wel hoopvol ervaren dat ik het hier goed naar mijn zin ga hebben, ondanks dat de verschillen in handelen en denken vast nog weleens zullen gaan botsen. Op naar de komende weken.

Ja, ik heb het botsen opgeschreven of laten we zeggen het anders denken en gelijk in de 2e week kwam het al naar voren.
Wat was er nu gebeurd dat het verschil nogmaals zo goed liet zien:
Ik stond samen met mijn Belgische collega’s klaar op maandag om te gaan werken, maar heden geen taxi om ons naar het werk te brengen. Er was in dat weekend iets voorgevallen tussen mijn collega’s en de taxichauffeur. Ze waren het niet eens geworden over de prijs of iets. Het fijne weet ik er niet van, maar goed dit voorval zorgde er voor dat hij nu dus gewoon maar niet kwam opdagen. Hij heeft niets laten weten en is gewoon weggebleven. Niets anders geregeld, niks, wat een stunt was dat zeg, want ja allemaal leuk en aardig maar wat nu. De man van de guesthouse waar mijn collega’s verblijven was zo aardig om ons te brengen en als het nodig was te halen. Zo zijn we ruim een half uur later dan gepland toch vertrokken. Daar aangekomen gelijk met de begeleider erover gesproken en zij is toen naar de taxichauffeur gegaan om uitleg te vragen en te kijken of ze iets kon regelen. Dit is uiteindelijk gelukt maar wel met een andere taxichauffeur, die eerste gaf toe dat hij het vanmorgen niet netjes geregeld had, maar dat hij verder niks meer met mijn collega’s en dus automatisch ook met mij niks meer van doen wilde hebben haha!! Het mooie, voor ons goede nieuws is dat deze 20 rand goedkoper is per week. Dus dat noemen we dan maar elk nadeel heeft z’n voordeel, of het is een geluk bij een ongeluk!

Verder was deze week, een week vol met feestjes op Lukhanyo! Op maandag de verjaardag van mijn Belgische collega en op vrijdag van 1 van de cliënten. Op de maandag een spelletjes marathon gehouden (Memory, kaarten blazen, voetbowling, 1,2,3 piano, komt op hetzelfde neer als Annemaria koekoek) en is er chocolademousse gemaakt voor iedereen. Vrijdag hebben we de verjaardag van 1 van de cliënten gevierd. Wat bleek dat deze cliënt nog nooit echt zijn verjaardag heeft gevierd. En er was een weer een nieuw spel bedacht voor ze om te spelen en hij mocht als laatste het spel voorlezen en nog iets uitpakken en dat was het cadeau dat wij voor hem hadden gekocht. Mijn Belgische collega’s en ik. Hij was er zo blij mee, maar ook een beetje ontdaan (over de zeik). Hij was erg verdrietig en blij te gelijk enz. Het was bijzonder om te zien wat een kleinigheidje voor ze kan betekenen. Hij was er erg trots op en heeft de pet (dat was het cadeau) gelijk opgezet en de andere aan een vriend van hem gegeven. Het was echt aandoenlijk, maar ook triest om te zien. Zijn begeleider vertelde ook dat het de eerste keer is dat ze verjaardagen vieren bij Lukhanyo. Ze hebben dit nooit eerder gedaan, dus hopelijk kunnen ze dit nu vasthouden en voortaan altijd een verjaardag vieren.

De laatste week zijn we vooral bezig geweest met de voorbereiding voor de opendag die over een paar weken op de planning staat (dit hebben mijn collega’s bedacht). Ter voorbereiding op die opendag zijn we hard bezig om sleutelhangers, armbandjes enz. te maken van kralen. Dit is het handelsmerk voor Lukhanyo. Ze willen ook muffins verkopen, 2e handskleding en gingerbeer. Om alvast een voorproefje op de opendag te doen zijn we vrijdag op straat in de stad gaan zitten. Om ons zelf zo alvast te laten zien in de stad. Nou het heeft stormgelopen, we hadden onze spullen nog niet uitgepakt of de mensen doken al boven op ons. We hebben in totaal 761 rand opgehaald. Dat is een prima bedrag. Dit hebben we met het verkopen van 2e handskleding, muffins en gingerbeer opgehaald. Ik zeg een goed begin is het halve werk op naar de opendag! Hopelijk levert ie net zoveel geld op voor Lukhanyo, maar naast dat feit zou het mooi zijn als het meer naamsbekendheid zou krijgen. Dat is waar we voor willen gaan. Mijn werk zit er nu hier op, maar op de opendag mag ik me nog een keer inzetten voor dit goede project en hopelijk levert het ons op wat we hopen te bereiken: naamsbekendheid en daardoor inkomsten om meer mogelijk te maken voor deze groep enthousiaste (jong) volwassenen.

Het is bijzonder om nu op 3 verschillende plekken in de wereld de diversiteit aan mensen met een beperking te hebben gezien en hoe het er in 3 verschillende landen voorstaat op ieder gebied. En hoe verschillend de samenwerkingen enz. kunnen zijn. Ik heb deze ervaring als zeer interessant, leerzaam en goed ervaren. Ik hoop op de volgende projecten ook deze ervaringen te hebben en mijn kennis over dit land, hun manier van werken en cultuur uit te breiden.

Op naar het volgende project en dat zal Nomzamo worden. De school waar de kinderen eerst naar toe gaan voor ze hier naar Lukhanyo toe komen.

Petri